Εννιά χρόνια δράσεις για τον Γιάνους Κόρτσακ
Χαράλαμπος Μπαλτάς
Το 2010 ξεκινά το «Σκασιαρχείο» στη χώρα μας με την παιδαγωγική του Celestin Freinet και το 2012 τιμούμε ευρωπαϊκά τον Janusz Korczak. Το «Σκασιαρχείο» συνεχίζοντας τις παρεμβάσεις του μέσα κι έξω από τα σχολεία παράγει νέα υλικά για το Ολοκαύτωμα όλη αυτή την δεκαετία.. Στο θέατρο «Εμπρός», στα τέσσερα Αντιφασιστικά Φεστιβάλ Παραστατικών Τεχνών (2013 – 2016) δουλεύαμε διαρκώς πάνω στο έργο του Janusz Korczak και δημιουργήσαμε το εκπαιδευτικό υλικό των εργαστηρίων για το έργο του Ντέιβιντ Γκρεγκ, «Ποιος είναι ο δόκτωρ Κόρτσακ;» (Πόρτα 2015). Η συνεργασία μας με το θέατρο Άλφα – Ιδέα και το θεατρικό του Janusz Korczak «Ο βασιλιάς Ματίας ο Α΄» (2017), διασκευασμένο από την Άλκη Ζέη έδωσε την έξοδο στην κοινότητα στη δουλειά μας με τα παιδιά και τα δικαιώματά τους. Η συνέλευση των παιδιών μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.
Επίσης, μεταφράσαμε το θεατρικό του Ταγκόρ «Το ταχυδρομείο» (1914) που παίζεται λίγο πριν την Τρεμπλίνκα από τον Κόρτσακ και τους μαθητές του, το καλοκαίρι του 1942, για να εξημερώσει τα παιδιά με τον θάνατο. Αποσπάσματα αυτού του έργου προβάλλονται στην ταινία του Αντρέι Βάιντα, «Η θυσία του Κόρτσακ» (1990), η οποία διακινείται από την ομάδα μας. Το δικαίωμα στο θάνατο, αυτό το παρεξηγημένο δικαίωμα είναι εμβληματικό στην παιδαγωγική μας που αγαπά την ελευθερία. Σ’ αυτό το εγχείρημα για τη διάδοση των ιδεών του δασκάλου Janusz Korczak συμμετέχουν από το 2013 στα εργαστήρια μας η Μπεάτα Ζουλκιέβιτς Η εκδήλωση που έγινε το 2014 για το δάσκαλο του Ολοκαυτώματος με το «Σκασιαρχείο» και τον τότε Συνήγορο του Παιδιού, τον Γιώργο Μόσχο, κρατά επίκαιρο τον χαρακτήρα της.
Επίσης η Μπεάτα Ζουλκιέβιτς που μετέφρασε το βιβλίο του «Το δικαίωμα του παιδιού στο σεβασμό» (2017), είναι διαρκώς ένα άνθρωπος της ομάδας μας. «Το Σκασιαρχείο» επίσης θα εκδώσει κι ένα βιβλίο του Ahment Lamihi που συνδέει τον Janusz Korczak με τον Celestin Freinet (μετάφραση Φωτεινή Παπαρήγα) στο πλαίσιο της Θεσμικής Παιδαγωγικής. Και η Αγγελική Βαρελλά, κατόπιν συνεργασίας με τον γράφοντα παρακινήθηκε και ετοιμάζει ένα παιδικό βιβλίο για τον για τον Korczak με πιθανό τίτλο «Αντίο Παιδιά». Η αποδημία του Σάμη Γαβριηλίδη, με τον οποίο συνεργαζόμαστε τα τελευταία χρόνια για την μνήμη του Ολοκαυτώματος, έχει δημιουργήσει ένα κενό που εντείνει και η πανδημία. Δεν σταματάμε να συνεργαζόμαστε όμως για τον δάσκαλο. Ο Γιώργος Τσιάκαλος στις εκδόσεις «Επίκεντρο» επιμελείται μια σειρά βιβλίων για τον Korczak και την κοινωνική παιδαγωγική. Το βιβλίο της Edith Biewend «Αγαπώντας χωρίς αυταπάτες – η ζωή και το έργο του Γιάνους Κόρτσακ» (2020) είναι μια μεγάλη συνεισφορά για την μνήμη αυτού του δασκάλου. Μέσα στην πανδημία το ραδιόφωνο των παιδιών «Τα θρανία της Άνοιξης» (2020) – που πρωτοπόρος του ήταν ο δάσκαλος Janusz Korczak – είναι η σύγχρονη κοινωνική παιδαγωγική. Το διασχολικό έντυπο «Ο Κοκκινολαίμης» (2020) είναι η εφημερίδα του ραδιόφωνου. Μ’ αυτά εργαζόμαστε διαρκώς και μια εκπομπή αφιερωμένη σ΄ αυτόν τον δάσκαλο που έκανε τόσες πολλές «για τα παιδιά» και «μαζί με τα παιδιά», μέχρι να τον σταματήσουν το 1936, ακριβώς γιατί ήταν Πολωνό -Εβραίος, είναι μια οφειλόμενη απόδοση τιμής.
Ο Χαράλαμπος Μπαλτάς είναι δάσκαλος και μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας «Το Σκασιαρχείο» με «Τα θρανία της Άνοιξης»
ΤΑ ΘΡΑΝΙΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ – ΚΟΡΤΣΑΚ – 27.1.2021 – Ηχητικό αρχείο
